Wybierz kierunek Lubelskie
Lubelskie to region szczególnie polecany tym, którzy lubią nowe wyzwania i odkrywanie nieznanych miejsc, niezależnie od pory roku. Wystarczy parogodzinna podróż, by znaleźć się w zupełnie innym otoczeniu, bardziej zielonym, naturalnym, kuszącym bogactwem przyrody.
O wyjątkowości środowiska naturalnego regionu świadczą dwa Międzynarodowe Rezerwaty Biosfery z certyfikatem UNESCO – „Polesie Zachodnie” i „Roztocze”. W obszarze pierwszego jest Poleski Park Narodowy, znany z ochrony cennych przyrodniczo bagiennych i torfowiskowych terenów, stanowiących namiastkę północnej tundry i lasotundry, natomiast w skład drugiego wchodzi Roztoczański Park Narodowy chroniący bogate jodłowo-bukowe lasy typu karpackiego. Oba parki są w znacznym zakresie otwarte dla turystów, a najciekawsze przyrodnicze enklawy są dostępne dzięki rozbudowanej sieci szlaków i ścieżek.
Warto dodać, że niemal jedna czwarta powierzchni regionu objęta jest prawną ochroną z uwagi na szczególne walory przyrodnicze, ale także krajobrazowe i kulturowe. Lubelskie może pochwalić się największą w kraju ilością parków krajobrazowych, których ma aż 17! Lubelskie daje więc turystom bardzo dużo możliwości.
lubelskietravel.pl; parki.lubelskie.pl
Malownicze Powiśle
Udany weekend w Regionie Lubelskim to nie tylko niedzielny wypad do ulubionego przez mieszkańców stołecznej aglomeracji Kazimierza Dolnego, bo tuż obok czekają na odkrycie kuszące tajemnicą lessowe wąwozy, zielony uzdrowiskowy Nałęczów, czy lubelskie Powiśle, słynące z jabłoniowych sadów, upraw malin i truskawek, chmielników, czy coraz popularniejszych winnic (najnowsza, nawiązująca do winiarskich tradycji z epoki jagiellońskiej, zakładana jest na wysokim zboczu przy zamku w Janowcu).
Serki tysięcy turystów odwiedzających corocznie Kazimierz Dolny ceni sobie liczne zabytki miasteczka, w tym średniowieczny zamek i basztę oraz renesansowe kościoły, kamienice i spichlerze doskonale wpisane w panoramę Małopolskiego Przełomu Wisły. Dzięki znakomitej harmonii naturalnych walorów krajobrazowych i architektury Kazimierz już od ponad wieku jest najpopularniejszym ośrodkiem turystycznym regionu i ulubionym miejscem plenerów malarzy, fotografików, filmowców. A tuż obok, na drugim brzegu rzeki, czeka na odkrycie Janowiec z potężnym zamczyskiem Firlejów i Lubomirskich.
Niemniej popularne są inne miejscowości lubelskiego trójkąta turystycznego – Puławy i Nałęczów. Pierwsze z miast znane jest z Osady Pałacowej Czartoryskich, położonej w parku krajobrazowym z pałacami i innymi budowlami ogrodowymi w stylu antyku, orientu i neogotyku. To tu księżna Izabela Czartoryska zakładała 220 lat temu pierwsze polskie muzeum, którego spadkobiercą jest działające w pałacu Muzeum Czartoryskich, prezentujące m.in. muzealia ze słynnej krakowskiej kolekcji.
Pasjonaci wodnej rekreacji mogą korzystać z nadwiślańskiej mariny z campingiem. Ulubionym miejscem spotkań mieszkańców i turystów jest też nadrzeczny bulwar spacerowy z wieżą widokową.
muzeumczartoryskich.pulawy.pl; domchemika.pl/centrum-informacji-turystycznej
Symbolem wypoczynku i relaksu w bliskim kontakcie z naturą jest Nałęczów. W mieście - ogrodzie, położonym wśród zielonych lessowych wąwozów, od blisko 200 lat działa uzdrowisko, słynące z doskonałych wód mineralnych i nowoczesnych basenowych centrów rekreacji i hydroterapii. Centrum uzdrowiska jest rozległy Park Zdrojowy z Pałacem Małachowskich, Sanatorium Książę Józef, Starymi Łazienkami i innymi obiektami. Nałęczów wyróżnia też wiele zabytkowych willi w typie tatrzańskich i alpejskich domów zdrojowych, które kryją ślady pobytu wybitnych kuracjuszy i gości. Najdłużej związani byli z miasteczkiem Bolesław Prus i Stefan Żeromski, których upamiętniają nie tylko pomniki, ale także popularne muzea literackie.
kraina.org.pl; sztukaodpoczynku.pl; spanaleczow.pl
Roztocze dla aktywnych
Drugie uzdrowisko regionu – Krasnobród to jedna z turystycznych pereł Roztocza. Ta malownicza kraina – rozciągająca się od Kraśnika do ukraińskiego Lwowa, słynie z potężnych jodłowo-bukowych borów, zalesionych wzgórz i wąwozów, którymi płyną bystre potoki, poprzecinane małymi skalnymi wodospadami – zwanymi szumami.
Roztocze to idealny kierunek zarówno dla ludzi poszukujących ciszy i spokoju, jak i dla tych, którzy chcą aktywnie spędzić wolny czas w bliskim kontakcie z naturą. Każdy może wybrać najbardziej dogodny szlak pieszy, rowerowy, konny, kajakowy, nordic walking, a zimą także narciarski. Co ważne, takich tras jest na Roztoczu bardzo dużo, co gwarantuje, że nie napotkamy tu tłumów znanych chociażby z górskich szlaków.
Zdecydowanie najwięcej turystów odwiedza Roztoczański Park Narodowy, chroniący
piękne lasy Środkowego Roztocza, które stanowią ponad 90% (!) jego powierzchni. Sercem parku jest Zwierzyniec - dawne centrum gospodarki leśnej Ordynacji Zamojskiej, a wcześniej miejsce hodowli i polowań na zwierzynę leśną, w którym gośćmi ordynatów Zamoyskich bywali władcy Polski. Dziś jest to popularne letnisko i siedziba dyrekcji Roztoczańskiego Parku Narodowego, prowadzącego w Zwierzyńcu oraz w nieodległej Floriance hodowlę konika polskiego – potomka wymarłej rasy leśnego konia tarpana.
Park oferuje turystom liczne ścieżki przyrodnicze, z najbardziej ulubionymi na Bukową Górę oraz nad Stawy Echo, gdzie działa kameralne kąpielisko z piaszczystą plażą w sąsiedztwie pięknych lasów. Atrakcją miasteczka są zabytkowe obiekty w otoczeniu zieleni, stawów i kanałów, m.in.: późnobarokowy kościół na wodzie czy stary browar. Zwierzyniec jest ważnym węzłem turystycznych szlaków, w tym Centralnego Szlaku Rowerowego Roztocza i Wschodniego Szlaku Rowerowego GREEN VELO oraz bardzo popularnego kajakowego szlaku na Wieprzu.
roztoczanskipn.pl; roweloveroztocze.pl; greenvelo.pl
Polesia czar
Podobnie jak Roztocze również inna przyrodnicza kraina – Polesie, z Poleskim Parkiem Narodowym, wchodzącym w skład Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery „Polesie Zachodnie”, jest dostępna turystom poprzez znakowane szlaki piesze, rowerowe i ścieżki przyrodniczo-dydaktyczne. W parku narodowym można wędrować przez poleskie bagna, moczary i torfowiska, a umożliwiają to specjalne ścieżki poprowadzone po kładkach i pomostach. Najbardziej popularne z nich – „Dąb Dominik”, „Spławy”, „Czahary” pozwalają wejść w głąb tajemniczej i czarującej krainy, będącej domem dla ponad 150 gatunków ptaków, w tym będącego symbolem parku żurawia.
Ciekawostką jest, że w nieodległym sąsiedztwie chronionych przyrodniczych enklaw znajdują się popularne rekreacyjne tereny z ośrodkami sportów i rekreacji wodnej. W obszarze Polesia Lubelskiego położone jest bowiem Pojezierze Łęczyńsko-Włodawskie, będące największym skupiskiem jezior (68! w kraju poza północną strefą pojezierzy. Najbardziej popularnym letniskiem Polesia jest Okuninka nad jeziorem Białym z blisko 40 ośrodkami wypoczynkowymi, hotelami, pensjonatami. Inne niemniej odwiedzane kąpieliska znajdują się nad jeziorami Piaseczno, Zagłębocze, Krasne, Łukcze, Bikcze i Białka.
poleskipn.pl; okuninka.info.pl
Nadbużańska egzotyka
Wydarzenia z ubiegłego i bieżącego roku spowodowały duże ograniczenia w ruchu, również turystycznym na granicy wschodniej. Warto jednak zaznaczyć, że przygraniczne tereny, a szczególnie dolina rzeki Bug, stały się w ostatnich latach bardzo modnym kierunkiem wypraw dla turystów lubiących nowe wyzwania i odkrywanie nieznanych dotąd miejsc i klimatów. Dużym zainteresowaniem cieszyły się na przykład spływy kajakowe na granicznej rzece, połączone z programem zwiedzania nadbużańskich sanktuariów, m.in. prawosławnego monasteru św. Onufrego w Jabłecznej, bazyliki maryjnej w Kodniu i unickiej cerkwi w Kostomłotach.
Przygraniczne obszary z każdym rokiem przyciągają więcej turystów także za sprawą bardzo popularnego Wschodniego Szlaku Rowerowego GREEN VELO, który w regionie lubelskim na długim odcinku wiedzie Doliną Bugu przez wiele atrakcyjnych miejsc, jak wspomniane Kodeń, Jabłeczna, Kostomłoty, ale także przez: Janów Podlaski ze słynną stadniną koni arabskich, Pratulin z martyrium unitów podlaskich, Terespol z fortami dawnej twierdzy brzeskiej, czy Włodawę – miasto trzech kultur i religii (katolickiej, prawosławnej i żydowskiej).
lrot.pl/oferta/wielokulturowy-nurt-bugu/; greenvelo.pl
Wizytówki regionu
Wśród historycznych miejsc regionu nie brakuje tych, świadczących o wspaniałym dziedzictwie kulturowym, będącym mozaiką wielu tradycji i religii Wschodu i Zachodu. Są to, opisane szerzej w odrębnych tekstach Lublin i Kazimierz Dolny, ale także: Zamość, Chełm, Biała Podlaska, Kozłówka, Janów Lubelski i wiele innych.
Zamość - renesansowe miasto – twierdza, zbudowane według idealnej koncepcji Odrodzenia przez włoskiego architekta Bernarda Morando dla wielkiego hetmana i kanclerza koronnego Jana Zamoyskiego, urzeka urodą i wieloma wydarzeniami organizowanymi w historycznych plenerach. Staromiejski zespół w obrębie obronnych murów został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO. Centrum miasta stanowi Rynek Wielki otoczony zabytkowymi kamienicami, w tym najbogatszymi Kamienicami Ormiańskimi, zajmowanymi przez Muzeum Zamojskie, sąsiadującymi z renesansowym Ratuszem, będącym do dziś siedzibą władz miasta. Z obu stron miejskiego centrum zachowane są dwa mniejsze rynki – Solny i Wodny oraz najważniejsze historyczne gmachy – Akademia Zamojska, dawny Pałac Kanclerski i Katedra z mauzoleum wszystkich ordynatów Zamoyskich. Dla turystów udostępniono znaczną część obiektów zamojskiej twierdzy, w tym znakomite Muzeum Fortyfikacji i Broni „Arsenał” oraz trasę w Bastionie i Nadszańcu VII. Atrakcyjna ścieżka spacerowo-rowerowa, z punktami widokowymi na zamojską starówkę, wiedzie wokół fortyfikacji.
zci.zamosc.pl; muzeum-zamojskie.pl
Chełm - centrum historycznej Ziemi Chełmskiej, było we wczesnym średniowieczu jednym z pogranicznych Grodów Czerwieńskich, później stolicą księstwa halicko-wołyńskiego, a od 1382 roku miastem królewskim. Pod zabytkowym śródmieściem znajduje się słynny labirynt kredowych wyrobisk, eksploatowanych w przeszłości przez mieszczan. Część głębokich korytarzy i komór została zagospodarowana na cele turystyczne i udostępniona do zwiedzania jako Chełmskie Podziemia Kredowe. Nad miastem wznosi się Góra Chełmska – wysokie wzniesienie z pozostałościami średniowiecznego grodu książęcego oraz pounickim zespołem katedralnym z XVII–XVIII w. Mieszkańcy i turyści korzystają chętnie z widokowej ścieżki spacerowo-rowerowej nad rzeką Uherką.
Biała Podlaska – miasto z II poł. XIV w., stanowiące własność Radziwiłłów, przyciąga turystów bardzo ciekawym zespołem zamkowo-parkowym z XVII-XVIII w. Po dawnych właścicielach miasta zachowały się m.in. budynki bramy i wieży wjazdowej, oficyny, kaplica oraz fortyfikacje z bastionami i fosami. Wśród innych zabytków warto zobaczyć położone w pobliżu zamkowego zespołu - kościół farny św. Anny z XVI-XVII w. z bogato dekorowaną kaplicą Radziwiłłów oraz dawną akademię bialską, założoną w 1628 r., do której uczęszczał Józef Ignacy Kraszewski (w pobliżu budynku jest pomnik wielkiego pisarza).
cit.bialapodlaska.pl; muzeumbiala.pl
Kozłówka – letniskowa wieś na skraju Lasów Kozłowieckich, znana jest z jednego z najpopularniejszych polskich muzeów rezydencjalnych. Muzeum Zamoyskich mieści się w zespole pałacowo-parkowym, założonym w I poł. XVIII w., przebudowanym na przełomie XIX–XX w. przez hrabiego Konstantego Zamoyskiego. Zwiedzających zachwycają doskonale zachowane wnętrza pałacowe w stylu II Cesarstwa Francuskiego, w części wzorowane na podparyskim Wersalu. W dawnej powozowni znajduje się Galeria Sztuki Socrealizmu, prezentująca obrazy, rzeźby, rysunki, plakaty i inne dzieła powstałe w latach 50. XX w., kiedy sztukę wprzęgnięto w walkę o socjalizm. W stajni koni cugowych eksponowane są powozy, sprzęt jeździecki i akcesoria podróżne. Po zwiedzeniu wystaw warto pospacerować w pięknie utrzymanym ogrodzie francuskim z fontanną i pomnikiem żołnierzy napoleońskich oraz znacznie rozleglejszym romantycznym parku w stylu angielskim z bażantarnią.
Janów Lubelski - najpopularniejsze letnisko południowo-zachodniej Lubelszczyzny, położony jest w sąsiedztwie Lasów Janowskich, stanowiących część Puszczy Solskiej – jednego z największych leśnych zespołów Polski (rozciągającego się od doliny Wisły po granicę polsko-ukraińską). W XIX wieku Janów był gospodarczym i administracyjnym centrum Ordynacji Zamojskiej, znanym z rozwiniętego na dużą skalę sukiennictwa. Obecnie przyciąga turystów dobrze zagospodarowanym zalewem rekreacyjnym oraz bogatymi lasami, w których można znaleźć wiele atrakcji przyrodniczych i miejsc związanych z historią walk partyzanckich z lat II wojny światowej (m.in. Porytowe Wzgórze, Uroczysko Kruczek). W sąsiedztwie zalewu działa park rekreacji i edukacji ZOOM NATURY z innowacyjnymi laboratoriami wiedzy, plenerowymi placami zabaw, parkiem linowym i innymi atrakcjami. Nieopodal funkcjonuje znany Ośrodek Edukacji Ekologicznej Nadleśnictwa Janów Lubelski z muzeum przyrodniczo-etnograficznym, arboretum i skansenem leśnej kolejki wąskotorowej, a kilka km na południe od miasta, w leśnej osadzie Szklarnia Park Krajobrazowy Lasy Janowskie prowadzi hodowlę koników biłgorajskich, będących – podobnie jak koniki polskie z roztoczańskiego Zwierzyńca – potomkami leśnego tarpana. Janów znany jest także z sanktuarium Matki Bożej Różańcowej Łaskawej, w dawnym zespole klasztornym dominikanów (XVII-XVIII w.). Niedaleko znajduje się pomnik przyrody „Janowskie stoki” – źródlisko krystalicznej wody, wypływającej spod wysokiej skarpy.
lasyjanowskie.com; parki.lubelskie.pl; zoomnatury.pl
